Geografia
PołożenieKatowice leżą na Wyżynie Katowickiej będącej częścią Wyżyny Śląskiej, we wschodniej części Górnego Śląska. Przez miasto przepływają rzeki: Rawa i Kłodnica oraz kilka mniejszych rzek. Teren miasta odznacza się urozmaiconą rzeźbą, a różnice wysokości względnych wynoszą około 100 m, najwyższe wzniesienie jest położone 352 m n.p.m., a najniższy punkt leży na wysokości 266 m n.p.m. Pod względem geologicznym Katowice położone są w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym obejmującym cały Górnośląski Okręg Przemysłowy oraz Rybnicki Okręg Węglowy. Katowice graniczą z miastami: Chorzowem, Siemianowicami Śląskimi, Sosnowcem, Mysłowicami, Lędzinami, Tychami, Mikołowem i Rudą Śląską.
KlimatŚrednia roczna temperatura wynosi tutaj około 8º C, średnia temperatura w lipcu wynosi około +18,0°C, a w styczniu -3,3°C. Średnia suma opadów w skali roku nie przekracza 750 mm. Charakterystyczne są tu wiatry słabe, o prędkości nie przekraczającej 2m/s wiejące z kierunku zachodniego. O klimacie miasta decydują wpływy oceaniczne, które mają przewagą nad wpływami kontynentalnymi oraz sporadycznie docierającymi tu od południowego zachodu przez Bramę Morawską masami powietrza zwrotnikowego.
Podział administracyjnyMiasto Katowice składa się z 22 dzielnic zgrupowanych w 5 zespołach dzielnic:
I. Zespół dzielnic śródmiejskich
II. Zespół dzielnic północnych
III. Zespół dzielnic zachodnich
| IV. Zespół dzielnic wschodnich
V. Zespół dzielnic południowych
|
Aglomeracja Katowice i otaczające je miasta Katowice leżą w centrum największej aglomeracji w Polsce. Region ten rozkwitł w XIX wieku dzięki gwałtownemu rozwojowi górnictwa i hutnictwa. W tym też wieku podczas planowania strategicznego utworzono region nazywany Górnośląskim Okręgiem Przemysłowym. Składa się on z dwudziestu kilku miast oraz kilkudziesięciu mniejszych miejscowości na terenie Górnego Śląska i Zagłębia. Od lat 90. XX wieku zaczęto planować metropolizację regionu katowickiego.
Demografia
] Rozwój demograficzny Rozwój demograficzny Katowic Rozwój demograficzny Katowic związany jest z wcielaniem pogranicznych osad i tym samym z rozwojem terytorialnym miasta. Od uzyskania w 1865 praw miejskich, Katowice powiększały kilkakrotnie swoją powierzchnię i zmieniały strukturę administracyjną dzielnic. 15 lipca 1924 liczba ludności miasta przekroczyła 100 tys. W tym dniu wcielono do Katowic: Bogucice, Brynów, Dąb, Ligotę, Załęską Hałdę, Załęże i Zawodzie, co spowodowało praktycznie podwojenie liczby mieszkańców z niespełna 57 tys. do prawie 113 tys. Kolejne przyłączenia okolicznych osad miały miejsce w latach 1951, 1960 i 1975. W okresie od 1825 do 1924 liczba ludności podwajała się, głównie przez migrację i wcielanie okolicznych osad, co ok. 10 lat i w ciągu tychże 100 lat zwiększyła się ponad 165-krotnie. Jednakże, z początkiem lat 90. XX wieku nastąpiła zmiana tendencji rozwoju demograficznego miasta i nastąpił spadek liczby ludności Katowic z 366 600 (stan 1991) do 315 123 (stan 2005).
Struktura wiekowa i zawodowa64% katowiczan jest w wieku produkcyjnym, w wieku przedprodukcyjnym 19%, a w wieku poprodukcyjnym 17%. Bezrobotnych w Katowicach jest 15 258 osób, a stopa bezrobocia wynosi 7,7%. [1]
HistoriaNajważniejsze daty:
- 1177 – teren, na którym znajdują się obecne Katowice, został włączony do dzielnicy śląskiej. Poprzednio od 1138 w dzielnicy senioralnej krakowskiej.
- 1299 – wydanie przez księcia bytomskiego Kazimierza II dokumentu ze wzmianką o najstarszej dzielnicy Katowic – ówczesnej wsi Dąb (Crasni Domb).
- 1468 – wzmianka o dzisiejszej dzielnicy Katowic – Podlesiu.
- ok. 1580 – kuźnik bogucki Andrzej założył na swoim gruncie wieś zagrodniczą Katowice.
- 1598 – po raz pierwszy pojawiła się dokumentach nazwa Katowice (ad parochiam pertinent village Boguczycze, Zalęzie et nova villa Katowicze).
- od połowy XVIII w. – wzmożony rozwój wsi Katowice związany z odkryciem złóż węgla i uprzemysłowieniem.
- 1824 – powstały kopalnie: Ferdynand i Waterloo.
- 1846 – budowa linii kolejowej wiodącej do Mysłowic.
- 1865, 11 września – nadanie Katowicom praw miejskich.
- 1873, 27 marca – Katowice zostały siedzibą powiatu ze starostwem.
- 1902, 22 grudnia – Na terenie podkatowickiej osady Stary Panewnik osiedlają się franciszkanie z Wrocławia.
- 1919 – walki podczas I powstania śląskiego w dzielnicach Bogucice, Dąbrówka Mała, Giszowiec, Szopienice, Nikiszowiec.
- 1920 – II powstanie śląskie – blokada śródmieścia miasta przez powstańców i walki w dzielnicach.
- 1921 – III powstanie śląskie – 3 maja miasto zostało zdobyte od południa przez oddziały Fojkisa i Adama Kocura.
- 1922 – przyłączenie do Polski (20 czerwca); Katowice zostały stolicą autonomicznego województwa śląskiego, siedzibą Sejmu Śląskiego i Górnośląskiej Komisji Mieszanej.
- 1925 – powstanie Diecezji Śląskiej, której stolicą zostały Katowice.
- 1927, 5 czerwca - biskup śląski Arkadiusz Lisiecki, symbolicznym wykopaniem ziemi pod fundamenty, rozpoczął uroczyście budowę katowickiej katedry.
- 1928 – rozpoczęcie budowy gmachu Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych jako przyszłego zalążka Politechniki Śląskiej.
- 1929 – powołanie Muzeum Śląskiego z siedzibą w Katowicach.
- 1934 – wybudowanie najwyższego w Polsce "Drapacza Chmur" przy ul. Żwirki i Wigury.
- 1939, wrzesień – wycofanie się wojsk polskich, obrona do 4 września miasta przez harcerzy i grupy powstańców śląskich (obrona wieży spadochronowej). Ok. 860 osób zginęło w walkach, bądź zostało rozstrzelanych przez niemiecki Wehrmacht i członków Freikorpsu w rejonie rynku i w Lasach Panewnickich.
- 1945, 27 stycznia – zajęcie miasta przez Armię Czerwoną.
- 1953, 7 marca – zmieniono na trzy lata nazwę Katowic na Stalinogród.
- 1955, 30 października – podczas tzw. wysiedlenia biskupów katowickich ordynariusz częstochowski Zdzisław Goliński konsekrował Katedrę Chrystusa Króla.
- 1956, 10 grudnia – przywrócono pierwotną, historyczną nazwę miasta Katowice.
- 1968 – w Katowicach powstał Uniwersytet Śląski.
- 1971 – wybudowanie hali sportowej "Spodek".
- 1972 – wybudowanie nowego dworca kolejowego.
- 1981, 16 grudnia – akcja pacyfikacyjna w kopalni Wujek, podczas której zabito 9 górników.
- 1983, 20 czerwca - papież Jan Paweł II odprawił Mszę św. na katowickim lotnisku Muchowiec oraz spotkał się z chorymi w Katedrze Chrystusa Króla.
- 1990 – restytucja samorządu i szybki rozwój miasta.
- 1992, 25 marca – powstała Metropolia katowicka.
] Gospodarka
[ Firmy i przedsiębiorstwaNa terenie miasta jest zarejestrowanych około 48 tys. podmiotów gospodarczych. Stanowi to około 10% podmiotów gospodarczych zlokalizowanych w województwie śląskim. Tempo wzrostu liczby zarejestrowanych przedsiębiorców sięga 8-10% w skali roku. Około 1/5 z ponad 4 tys. spółek z udziałem kapitału zagranicznego, zarejestrowanych na terenie województwa posiada swoją siedzibę w Katowicach. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto kształtuje się na poziomie 2,7 tys. zł. Katowice są siedzibą Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.
Górnictwo i hutnictwoKatowice przez wiele lat były uważane za centrum górnictwa i hutnictwa. W ostatnich latach dużo kopalń i hut zostało zlikwidowanych. Obecnie działające kopalnie połączyły się tworząc Katowicki Holding Węglowy S.A.. W skład tego holdingu wchodzi 7 kopalń. Górnictwo, hutnictwo oraz sektor energetyczny generują łącznie ponad 25% wpływów miasta z podatku od nieruchomości. Budynki po zamkniętych zakładach pracy przekształca się na sklepy, galerie handlowo-rozrywkowe, muzea i punkty widokowe. Przykładowo na terenie byłej KWK Gottwald powstało Silesia City Center, a na terenie byłej KWK Katowice powstaje nowe Muzeum Śląskie.
Handel i targiKatowice należą do grona największych w Polsce ośrodków miejsko-przemysłowych. Ze względu na wielkość rynku konsumpcyjnego, Katowice stanowią ważne w skali kraju centrum handlowo-targowe. Od końca lat 80. XX wieku zmieniła się całkowicie struktura handlu w całej Polsce – w tym także w Katowicach. Ówczesne domy handlowe – dziś nazywane marketami – zostały w większości sprywatyzowane. W mieście znajdują się trzy duże centra handlowe oraz kilka mniejszych. Większość supermarketów jest usytuowana w okolicach osiedli mieszkaniowych. Do największych centrów handlowo-rozrywkowych należą: CH 3 Stawy, CH Dąbrówka oraz Silesia City Center. Co roku w mieście odbywają się Międzynarodowe Targi Katowickie oraz szereg innych mniejszych imprez tego typu
|